ویژگی و خصوصیات درمان های فیزیوتراپی

نقش و اهمیت فیزیوتراپی در درمان بیماری ها و اختلالات عصبی-عضلانی-اسکلتی (Neuromusculoskeletal disorders) دارای سه جنبه اصلی است:

*درمان مبتنی بر فیزیولوژی بدن

*درمان فیزیکال (فیزیکی)

*درمان طبیعی و بدون عارضه

شاخه های پزشکی مرتبط با فیزیوتراپی:

فیزیوتراپی بخشی از یک تیم درمانی پزشکی است که با رشته های مختلف پزشکی جهت افزایش کیفیت درمان و ارتقاء سلامت افراد جامعه همکاری دارد.

برخی از این شاخه های پزشکی عبارتنداز:

*ارتوپدی

*نورولوژی

*روماتولوژی

*قلب و عروق

*بیماری های ریه (بیماری های تنفسی)

*زنان و زایمان

*اطفال و کودکان

*برخی از رشته های جراحی مانند جراحی های ترمیمی، ارتوپدی، ستون فقرات، مغز و اعصاب و...

اهداف فیزیوتراپی در نظام سلامت:

مهمترین اهداف فیزیوتراپی در بیماری ها و اختلالات عصبی-عضلانی-اسکلتی با توجه به مشکلات فرد جهت بهبود کیفیت زندگی، دستیابی و ارتقاء سلامت شامل موارد زیر است:

*کاهش درد

*کاهش تورم و التهاب

*کاهش اسپاسم عضلانی

*ترمیم بافت های آسیب دیده

*جلوگیری از آتروفی عضلانی

*تقویت عضلات

*بهبود دامنه حرکتی مفاصل و انعطاف پذیری

*اصلاح وضعیت (پاسچر) بدن

*بهبود کنترل حرکت و تعادل

*افزایش مهارت های حرکتی

*افزایش عملکرد و استقلال فرد

*افزایش عملکرد سیستم قلبی-عروقی و تنفسی

*افزایش انگیزه و تقویت اراده

*افزایش امید به زندگی

*اصلاح یا تغییر رفتارهای نادرست

*آموزش به بیمار و خانواده جهت تسریع در روند درمان و پیشگیری از آسیب های احتمالی

*کاهش هزینه های درمانی

*سازگاری فرد با محیط و اجتماع

*بهبود شیوه زندگی

کیفیت زندگی (Quality of Life):

کیفیت زندگی عبارت است از میزان رفاه جسمی، ذهنی (روانی) و اجتماعی که از طریق افراد درک می شود (مانند رضایت از زندگی و احساس سلامت).

کیفیت زندگی با سطح زندگی تفاوت دارد. کیفیت زندگی شامل دو جنبه عینی و ذهنی بوده ولی سطح زندگی در ارتباط با جنبه های عینی مانند وضعیت مالی، شغل، مسکن و غیرو است. بنابراین نگرش فرد و طرز تلقی اش از زندگی و همچنین میزان بهره مندی فرد از امکانات با اهمیت زندگی در تعیین کیفیت زندگی و ارزیابی آن موثر است.

سلامت برای همه (Health for All)

در بیانیه رسمی مجمع جهانی سلامت (World Health Assembly) در سال 1977 که به "بیانیه آلماآتا" معروف است اعلام گردید که در دهه های آینده، هدف اصلی و اجتماعی دولت ها و سازمان جهانی سلامت (World Health Organization) باید دستیابی همه مردم جهان در سال 2000 میلادی به سطحی از سلامتی (سلامتی جسمی، ذهنی و اجتماعی) باشد که امکان برخورداری از یک زندگی موثر و مولد را برای آنان فراهم آورد. استراتژی (راهبرد) جهانی یک چارچوب جهانی فراهم نموده که اجرای آن توسط همه کشورهای عضو سازمان جهانی سلامت، مناسب و در عین حال برای تطابق با شرایط و نیازهای گوناگون کشورها به اندازه کافی قابل انعطاف بوده و به دنبال آن، کشورهای عضو هریک استراتژی دستیابی به سلامت برای همه را برای خود تنظیم نمودند که این استراتژی ها بر مبنای مراقبت های اولیه سلامت (Primary health care) تعیین گردید.

مراقبت های اولیه سلامت (Primary health care or PHC)

در سال 1978، کنفرانس مراقبت های اولیه سلامت در "آلماآتا" (مرکز جمهوری قزاقستان) تشکیل گردید و روش دستیابی به "سلامت برای همه"، مراقبت های اولیه سلامت (PHC) معرفی شد. بر اساس فلسفه مراقبت های اولیه سلامت، سلامت و تندرستی حق مسلم هر انسانی است و توزیع عادلانه خدمات سلامتی به عنوان بخشی از توسعه اقتصادی و اجتماعی هر کشوری محسوب می شود.

در ماه می سال 1979، استراتژی جهانی سلامت برای همه توسط سی و دومین اجلاس سازمان جهانی سلامت (WHO) مورد تصویب قرار گرفت و نمایندگان کشورهای عضو پذیرفتند که استراتژی های کشوری سلامت برای همه براساس مراقبت های اولیه سلامت تدوین و به مرحله اجرا گذارند که در سال 1981، راهبرد (استراتژی) جهانی "سلامت برای همه" (Health for All) توسط سازمان جهانی سلامت تکمیل شد.

تعریف مراقبت های اولیه سلامت (PHC):

مراقبت های اولیه سلامت از نظر سازمان جهانی سلامت (WHO) عبارت است از مراقبت های اصلی در زمینه سلامت که باید برای همه افراد و خانواده های جامعه قابل دسترس باشد. این خدمات بخش اساسی نظام سلامت و توسعه اقتصادی-اجتماعی کشورها است.

مراقبت های اولیه سلامت، اولین سطح تماس فرد، خانواده و جامعه با نظام سلامت کشور بوده و خدمات را تا حد ممکن به جایی که مردم در آن کار و زندگی می کنند می برد. هدف از ارائه مراقبت ها، حفظ و ارتقاء سلامت افراد و جامعه است و امروزه بر این نکته تاکید می شود که خدمات سلامت باید طیف کامل خدمات پیشگیری، درمان و بازتوانی را پوشش دهد.

اصول و ویژگی های مراقبت های اولیه سلامت (PHC):

این اصول و ویژگی ها شامل موارد زیر است:

*قابل دسترس بودن برای همه

*عادلانه بودن

*موثر و مورد قبول بودن

*هماهنگی بین بخش های مختلف اقتصادی و اجتماعی یا رویکرد چند بخشی

*مشارکت همگانی (مشارکت جامعه یا سلامت بوسیله مردم)

*استفاده از فناوری اطلاعات در حوزه سلامت

*تمرکز بر خدمات یا آموزش های پیشگیرانه

*ارائه خدمات درمانی و اعتلا یافته

*کاهش هزینه ها یا کاهش پرداخت ها

روش هایی برای موثرتر شدن فیزیوتراپی در نظام سلامت:

برای اینکه درمان های فیزیوتراپی بیشتر موثر واقع شوند، توجه به مسایل زیر حائز اهمیت است:

*ایجاد شرایطی برای همه فیزیوتراپیست ها از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جهت ارتقاء سطح پایه فیزیوتراپی به دکترای حرفه ای فیزیوتراپی (DPT) همانند کشورهای تولید کننده علم

*تلاش فیزیوتراپیست ها برای دسترسی به دانش روز فیزیوتراپی

*افزایش مهارتهای بالینی که خود در ارتباط با دکترای حرفه ای فیزیوتراپی و کارگاه های آموزشی علمی است

*ایجاد یک پل ارتباطی بین جامعه فیزیوتراپی با گروه های دیگر نظام سلامت چون پزشکان

*نگرش تیمی در درمان که به همکاری میان فیزیوتراپیست ها و بخش های دیگر سیستم درمانی و همچنین سیاست های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وابسته است

*هماهنگی و همکاری با کشورهای تولید کننده علم و توسعه یافته

*همکاری و ارتباط جامعه فیزیوتراپی با کنفدراسیون جهانی فیزیوتراپی و انجمن های فیزیوتراپی کشورهای مختلف

*افزایش اطلاع رسانی و آگاهی بخشی در ارتباط با نقش فیزیوتراپی در درمان بیماری ها، انواع اختلالات حرکتی و درد

*تاکید بر افزایش کیفیت درمانی هم از جهت تجهیزات و هم از نظر نیروی انسانی کارآمد

*برابری و عدالت از نظر نوع خدمات و تعداد مراکز قابل دسترس بر اساس استانداردهای جهانی

*دریافت اطلاعات کافی به هنگام مراجعه به مراکز فیزیوتراپی

*دریافت خدمات فیزیوتراپی در هر مکان یا در هر زمانی که امکان پذیر است

*مناسب بودن فاصله مکانی همراه با عبور و مرور آسان

*دریافت سریع تر خدمات فیزیوتراپی به هنگام مراجعه به فیزیوتراپی

*اخلاق مداری و روابط انسانی موثر

*بهبود مهارت های ارتباطی و کلامی و افزایش توجه به گیرندگان خدمات فیزیوتراپی

*آموزش مهارت های ارتباطی به گروه های درمانگر و اعضای مراکز درمانی از طریق سازمان های مرتبط

*تغییر نگرش بیماران و جامعه و اصلاح رفتارهای نادرست آنان جهت افزایش کیفیت درمانی و پیشگیری از آسیب های مجدد